Forum Forum o zwierzakach Strona Główna


Forum o zwierzakach
Super forum o wszystkich zwierzętach świata!
Odpowiedz do tematu
Coś o rybkach akwariowych...
Blondy
Administrator
Administrator


Dołączył: 18 Gru 2005
Posty: 156
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Kraków

Nazwy gatunkowe ryb

Każda sklasyfikowana ryba posiada swoją nazwę w języku łacińskim. Nazwa składa się z dwóch lub czasem trzech wyrazów. Pierwszy wyraz to nazwa rodzajowa, mówiąca do jakiego rodzaju zalicza się ryba. Drugi wyraz to nazwa gatunku. Drugi wyraz zawsze zaczyna się z małej litery. Nazwa gatunkowa może pochodzić od odkrywcy gatunku, od jakiejś charakterystycznej cechy ryby lub może odzwierciedlać pochodzenie geograficzne. Czasem jakaś odmiana gatunku jest na tyle charakterystyczna, że można stworzyć podgatunek, ale jeszcze za mało charakterystyczna by utworzyć nowy gatunek. Wtedy dodaje się trzeci wyraz w nazwie łacińskiej.


Grupy ryb

Z punktu widzenia akwarystyki ryby dzieli się na 7 grup. Grypy te odzwierciedlają pewne wspólne cechy charakterystyczne takie jak kształt płetw, pyska, całego ciała i inne.

Kąsaczowate. Pysk ryb z tej grupy jest umieszczony końcowo i jest wyposażony w zęby. Kąsaczowate mają najbardziej "rybi kształt", posiadają niewielką płetwę tłuszczową. U samców niektórych gatunków można zaobserwować niewielki haczyk na płetwie odbytowej. Te rybki mają ciało pokryte łuskami często jaskrawo ubarwionymi i mocno połyskującymi. Przykład: Neon Innesa.
Karpiowate (podgrupa Brzanki i razbory). Podobnie jak kąsaczowate mają klasyczny rybi kształt, ciało pokryte łuskami, zazwyczaj jaskrawo ubarwionymi, a pysk zazwyczaj końcowy nie ma zębów. U większości gatunków można zauważyć małe wąsiki. Nie posiadają płetwy tłuszczowej, a grzbietowa umieszczona jest najczęściej w tylniej części ciała.
Przydenne (podgrupa Sumiki). Wśród ryb przydennych można wyróżnić grupę sumików - charakteryzują się tym, że posiadają od 4 do 8 par wąsików. Płetwa grzbietowa posiada twarde promienie i czasami jest ząbkowana. za płetwą grzbietową znajduje się płetwa tłuszczowa bez promieni. Ryby przydenne mają spłaszczony brzuch i pysk dolny. Nie mają łusek, a niektóre gatunki posiadają kostną okrywę. Zazwyczaj ryby te zjadają pokarmy roślinne, ale także żywe, mrożone i wszystkie resztki z dna. Przykład: kiryski
Ryby żyworodne. Są to mniejsze rybki - ich długość rzadko przekracza 6cm. Nie mają płetwy tłuszczowej, a grzbietowa znajduje się przeważnie z tyłu ciała. Głowa i częściowo grzbiet są silnie spłaszczone, a pysk skierowany ku górze, co ułatwia im pobieranie pokarmu z powierzchni wody.
Pielęgnicowate. Ryby te są przeważnie jaskrawo ubarwione z paskami poziomymi lub poprzecznymi. Mają pysk końcowy. Ich cechą charakterystyczną jest długie opiekowanie się potomstwem. Nie posiadają płetwy tłuszczowej. Przykład: Pielęgnica Ramireza, Paletka, Skalar
Labiryntowe. Te ryby posiadają zazwyczaj silne kolory i marmurkowy wzór. Posiadają silnie rozbudowane płetwy (gatunki pochodzące z rejonów Azji mają większe płetwy odbytowe). Rybki z rejonów Afryki mają także lekko ząbkowaną górną część pokrywy skrzelowej. Płetwy piersiowe często są wąskie i podłużne. Ryby te co kilka minut podpływają do powierzchni by zaczerpnąć powietrza atmosferycznego, co jest związane z budową ich układu oddechowego tzw. labiryntu. Pobierają one tlen zarówno z wody jak i z powietrza.
Inne gatunki Zaliczają się tu gatunki nie pasujące konkretnie do jednej z pozostałych grup. Wśród nich rozróżnia się podgrupy takie jak tęczankowate, piękniczkowate.


Kształt ciała

Kształt ciała ryb jest związany ze środowiskiem w jakim żyją, ich trybie życia i sposobie pływania. Wyróżnia się 5 podstawowych kształtów ciała ryb: cylindryczne, o spłaszczonym grzbiecie, ciało w kształcie dysku, o płaskim brzuchu, o wybrzuszonym ciele. Najszybciej pływają ryby o cylindrycznym (torpedowym kształcie), pomaga to im w zdobywaniu pokarmu i ucieczce przed drapieżnikami. Taki kształt pomaga także w utrzymaniu się ryby w silnym prądzie wody. Paletki np. żyją wśród gęstych, wysokich i podłużnych roślin. Ich kształt pomaga im w zgrabnym przemieszczaniu się pomiędzy nimi. Płaski brzuch posiadają gatunki żerujące w podłożu, natomiast plaski grzbiet mają te ryby, które pożywiają się głównie z powierzchni wody.



Płetwy

Nie wszystkie ryby mają jednakową ilość płetw. Większość jednak posiada dwie pary płetw parzystych (płetwy piersiowe i płetwy brzuszne) oraz trzy płetwy pojedyncze (ogonowa, odbytowa i grzbietowa). Ryby z grupy kąsaczowatych (kąsaczowców) i sumików, posiadają dodatkowo płetwę tłuszczową, której znaczenia jeszcze nie poznano.
Płetwy służą rybom do poruszania się i utrzymywania pozycji w wodzie. Każdy rodzaj płetw (tłuszczowa ?) spełnia inną funkcję: Płetwa grzbietowa i ogonowa pomaga utrzymać odpowiednią pozycją w wodzie - zwłaszcza jeśli ryba jest bocznie spłaszczona; płetwa ogonowa to główny napęd ryby; dzięki płetwom brzusznym ryba może zawracać oraz hamować (niesamowite jak tak małe płetwy - w stosunku do wielkości ciała są w stanie momentalnie wyhamować pędzącą rybę). Płetwy piersiowe służą rybie do wznoszenia się i opadania, a także do odstraszania innych ryb (ryba stroszy je i napina stając się wizualnie większą). Są ryby które mają bardzo duże płetwy piersiowe, które pozwalają im na "latanie" ponad wodą (są to raczej długie skoki nad powierzchnią wody).
Płetwy zbudowane są z promieni kostnych lub chrzęstnych i tkanki między promieniami (tkanka łączna). U niektórych ryb promienie te posiadają "stawy" mogą się zginać nawet w kilku miejscach. Inne ryby maja promienie jednolite - nie zginają się a ni nie rozgałęziają. Ryby poruszają płetwami za pomocą mięśni.
Płetwy są czasem jedynymi widocznymi znakami świadczącymi o płci ryby.


Pysk

Wyróżniamy trzy podstawowe kształty pyska - Pysk skierowany ku górze, pysk końcowy i pysk skierowany ku górze. Rodzaj pyska podobnie jak kształt ryby jest związany z trybem życia ryby.
Ryby które żerują i żyją przy dnie wygrzebują pożywienie z podłoża lub z powierzchni roślin posiadają pysk dolny. Pysk dolny jest często wyposażony w wąsiki służące do poszukiwania pożywienia. Pysk dolny można podzielić także na trzy rodzaje: spłaszczony i szeroki - służy do przyssawania się do roślin i innych przedmiotów i zdrapywania z nich glonów, pysk wąski i wydłużony - dzięki niemu można z łatwością wygrzebywać pożywienie głęboko z podłoża, gruby pysk przypominający wargi - służy do płytkiego przeszukiwania dna jak i do zdrapywania (ścinania) glonów z roślin, kamieni, korzeni itp.
Psyk końcowy - skierowany ku przodowi. Taki pysk ma większość ryb, są to ryby które żyją w toni wodnej. Taki pysk ułatwia łapanie pokarmu pływającego w wodzie. Trudniej takim rybom pożywiać się z powierzchni wody lub dna, ponieważ muszą wtedy zmienić pozycję całego ciała.
Pysk skierowany ku górze - ryby które pożywiają się z powierzchni, łapią owady, mają pysk skierowany ku górze i najczęściej silnie spłaszczony (głównie ryby żyworodne - molinezje, gupiki). Najbardziej "ruchomy" pysk mają ryby żyworodne - mogą one z łatwością pożywiać się z powierzchni, dna i toni wody a także zeskrobywać glony z roślin. Ich pysk końcowy może się bardzo wyginać. Pysk końcowy wyposażony jest często w zęby.
Niektóre ryby mają dziwaczne kształty pyska, np. Gnathomnemus posiada pysk przypominający swoim kształtem trąbę słonia.



Barwy ryb

Rybie łuski są prawie przeźroczyste. Kolor ryby jest wynikiem odbicia (załamania) światła od łusek lub obecności guaniny w skórze - jest to pigment produkowany przez rybie ciało jako odpad przemiany materii. Kolorystyka ryby nie jest przypadkowa i bez znaczenia. Jednak nie zawsze kolor ma taką samą funkcję. Ryby żyjące w mętnych lub ciemnych wodach posiadają często jaskrawe kolory, by być lepiej widocznymi dla partnerów. Inne ryby używają kolorów aby być mniej widocznymi przed drapieżnikami. Brzuch mają wtedy srebrzysty by być mało widoczne od dołu, a grzbiet ciemny, w kolorach dna, by nie być zauważonym od góry. Inne ryby potrafią zmieniać kolory w zależności od środowiska. Niektóre paletki mają ciemne pionowe pasy dzięki którym zlewają się z długimi liśćmi trzcin i innych roślin wodnych. Są gatunki, które zmieniają swoje ubarwienie w ciągu doby (paski poziome zmieniają się w paski ukośne (SPRAWDZIĆ)), np. drobnoustki (zdjęcie). Ponadto prawie każda ryba blednie podczas odpoczynku i przybiera żywsze kolory gdy jest aktywna. Samce większości gatunków zmieniają ubarwienie na intensywniejsze w porze godowej. Dzięki zmianom ubarwienia ryby można dowiedzieć się czasem czy ryba jest zdrowa i w jakim jest "nastroju". U niektórych gatunków występuje ciemna plama w tylniej części ciała. Wygląda ona jak oko i bardzo myli drapieżniki, którym ciężko jest określić ewentualna drogę ucieczki swojej ofiary. Jaskrawe kolory ostrzegają, że ryba jest trująca (ryby morskie) lub agresywna, lub po prostu symuluje.


Oddychanie



Osmoza - utrzymanie właściwego poziomu płynów w ciele ryby

Osmoza to proces polegający na przenikaniu wody z jednego płynu do drugiego wtedy gdy płyny te mają inne stężenie soli i oddzielone są jakąś warstwą przepuszczalną. Woda przepływa wtedy z płynu o mniejszym stężeniu soli do płynu o większym stężeniu soli rozcieńczając go tak długo aż stężenia się wyrównają. W przypadku ryb taką warstwą przepuszczalną jest nabłonek skrzelowy. W ciele ryby jest bardzo duże stężenie soli, natomiast w wodzie słodkiej mniejsze. W tego wynika, że woda cały czas przenika do ciała ryby i ryba nie musi pić. Aby utrzymać odpowiedni poziom płynów w ciele, nerki zatrzymują sól a resztę wydalają w postaci bardzo mocno rozwodnionej uryny.
U ryb morskich proces jest odwrotny - woda morska ma większe stężenie soli niż ciało ryby więc osmoza powoduje, że ryba jest wiecznie odwadniana. Aby utrzymać równowagę płynów ryba pije słoną wodę, a jej nerki wydalają odpowiednie ilości soli produkując mocno zagęszczoną urynę.


Rozmnażanie ryb

Ze względu na sposób rozmnażania ryby dzielimy na jajorodne i żyworodne. Jednak wszystkie ryby i tak powstają z jaj - u jajorodnych proces zapłodnienia jaja przez samca odbywa się poza ciałem samicy, a u żyworodnych w ciele samicy - samiec posiada specjalnie zmodyfikowaną płetwę odbytową, którą wprowadza spermę do ciała samicy. U jajorodnych samica wypuszcza podczas tarła jaja i w tym samym samiec spermę, która otaczając jajeczka zapładnia je. "Noworodki" żyworodnych są nieco większe od "noworodków" jajorodnych i są bardziej przystosowane do samodzielnego pływania i zdobywania pokarmu. Wylęg jajorodnych po wykluciu się z jaj posiada woreczek żółciowy, w którym znajduje się pożywienie na najbliższych kilka, kilkanaście godzin.
Jajorodne stanowią większość wśród ryb akwariowych i można je podzielić dodatkowo na 5 grup różnych ze względu na sposób składania oraz opiekowania się ikrą: składające ikrę, zagrzebujące ikrę, rozrzucające ikrę, wykluwające w pysku, budujące gniazda.
Zazwyczaj ryby żyjące w jeziorach np. pielęgnice składają mniejszą liczbę jaj, którymi mogą się opiekować w spokojnej, stojącej wodzie. Ryby żyjące w rzekach np. karpieńcowate nie opiekują się ikrą są więc zmuszone do składania bardzo dużej ilości jajeczek. Wylęg pozostaje bez opieki, ale ma za to stały dostęp do dużej ilości pożywienia niesionego z prądem rzeki.
Ryby składające ikrę charakteryzuje to, że starannie dobierają odpowiednie miejsce do jej złożenia. Są to czasami nawet spodnie części liści i korzeni (aby była mniej widoczna). Ponadto opiekują się wylęgiem przez klika, a nawet kilkanaście dni. Zaliczają się do nich pielęgnicowate, sumiki i niektóre kąsaczowate.
Rozrzucające ikrę. Te rybki składają ogromne ilości jajeczek. Ikra jest rozrzucana przypadkowo, a rodzice nie interesują się nią. Wielka liczba ma zatem gwarantować ze choć część potomstwa przeżyje lub w ogóle się wykluje, ponieważ nawet sami rodzice zjadają własną ikrę. Najlepiej jeżeli jajeczka trafią między żwirek lub w gęstwinę roślin. Większość kąsaczowatych należy do tej grupy .
Zagrzebujące ikrę - tą grupę stanowią ryby żyjące w zbiornikach wodnych okresowo wysychających. Ikra jest zagrzebywana w podłożu zanim nadejdzie pora sucha. Dorosłe osobniki wraz z jej nadejściem giną, a ikra pozostaje sucha aż do pierwszych opadów rozpoczynających porę deszczową. Rybki te muszą bardzo szybko się rozwijać, by dorosnąć i złożyć ikrę przed nadejściem kolejnej pory suchej. Do tej grupy należą niektóre karpieńcowate.
Wykluwające w pysku. Jest to jedno z bardziej niesamowitych i widowiskowych zachowań ryb. Ikra składana jest najpierw do specjalnie przygotowanego gniazda, a następnie po jakimś czasie (czasem od razu) samica lub samiec zabiera ją do pyska. Ikra jest inkubowana w gardle ryby. Narybek wykluwa się w pysku po kilku dniach i pozostaje tam jeszcze przez jakiś czas.
Budujące gniazda. Jest wiele gatunków ryb które dla ochrony własnego narybku budują najróżniejsze formy przypominające gniazda. Mogą to być gniazda w podłożu (np. pielęgnicowate kopią dołki i czasem przynoszą kawałki roślin) lub gniazda budowane przy powierzchni wody (ryby labiryntowe - gurami, bojowniki, prętniki itd). Te budowane przy powierzchni składają się głównie z pęcherzyków powietrza i małych kawałków roślin. Takie gniazdo może mieć nawet 2-3cm grubości. Po akcie tarła jajeczka są zanoszone do gniazda i tam zazwyczaj samiec opiekuje się nimi, cały czas poprawia i rozbudowuje gniazdo. Jest wtedy agresywny w stosunku do każdego przedmiotu, który zbliży się do gniazda. Po wykluciu się młodych samiec opiekuje się nimi przez krótki czas lub traktuje jako żywy pokarm wiec najlepiej go wtedy odłowić.


Post został pochwalony 0 razy
Zobacz profil autora
anita47
Administrator
Administrator


Dołączył: 04 Gru 2005
Posty: 201
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: się biorą dzieci?

ooooooooooooo zatkało mnie forum stanie się dzięki tym informacją jednym z największych!


Post został pochwalony 0 razy
Zobacz profil autora
Coś o rybkach akwariowych...
Możesz pisać nowe tematy
Możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)  
Strona 1 z 1  

  
  
 Odpowiedz do tematu